MENU
Państwo Szkoła Ogrodnicza w Kluczkowicach. Fot. E. Baranowska.

Dodał: McAron° - Data: 2021-12-09 13:37:03 - Odsłon: 293
Rok 1978


Siedzibą Muzeum Regionalnego w Kluczkowicach jest zabytkowy, klasycystyczny Pałac Kleniewskich z początku XIX w. Położony jest w południowej części parku okalającego budynek pałacu. Trudna do określenia jest data budowy budynku. W wieży pałacowej na belkach sufitowych można odczytać wybite daty 1829, 1830, 1832, prawdopodobnie są to kolejne etapy wznoszenia pałacu. Część autorów lokalizuje siedzibę pałacu w miejscu istnienia dawnego dworu zaznaczonego jeszcze na mapie Karola de Perthees z 1786 r. ale nie ma go na tzw. Mapie Kwatermistrzowskiej z 1839 r. ( rozebrany?), a także na historycznej kartografii zgromadzonej w Archiwum Państwowym w Lublinie w zbiorze planów Kleniewskich z końca XIX wieku.
Kluczkowice wchodzące w skład dóbr opolskich, nabył w 1871 roku Franciszek Kleniewski wraz z synami Władysławem i Janem. W 1872 roku w wyniku podziału dóbr między braćmi, Jan Kleniewski otrzymał cztery klucze ( kluczem nazywano folwarki znajdujące się pod jedną administracją) : Kluczkowice, Łaziska , Wrzelów i Szczekarków, Władysław Kleniewski – dwa pozostałe Niezdów i Opole Lubelskie. Do czasu wybudowania nowej siedziby w Kluczkowicach, Jan Kleniewski wraz z rodziną mieszkał na folwarku w Łaziskach Średnich. Do przebudowy i rozbudowy starego dworu na reprezentacyjną siedzibę zamożnego ziemianina, zatrudnił Kleniewski wziętego wówczas architekta warszawskiego, Konstantego Wojciechowskiego (1841-1918). Wokół pałacu na stoku wzniesienia, urządzono park krajobrazowy w stylu angielskim projektu znanego ogrodnika-planisty Waleriana Kronenberga (1859-1934). Dalej park przechodził w sposób naturalny w las. Na planie z 1888 roku brak jest jeszcze naniesionej reprezentacyjnej zabudowy mieszkalnej, tak więc należy przypuszczać, że powstała ona dopiero w ostatniej dekadzie XIX wieku. Kurier Warszawski ( nr 10, z 10.01.1901 r.,s.5) donosił, że „wnętrze pałacu jest zamieniane na rodzaj muzeum malarstwa polskiego z końca ubiegłego wieku. Pomiędzy innemi, bibliotekę według wzorów, dostarczonych przez Stanisława Witkiewicza, utrzymano w stylu zakopiańskim, z witrażami, rzeźbami, ławami itp. Sali gościnnej nadano wygląd świetlicy z epoki zygmuntowskiej, innej – styl swojski z XVII w. itp.” Koszt tego zamówienia wyniósł kilkadziesiąt tysięcy rubli, co świadczy wymownie o możliwościach i ambicjach Kleniewskich. „ Co się tyczy >>muzeum sztuki malarskiej<<, polega ona na zgromadzeniu 64-ch, wykonanych na zamówienie, portretów olejnych wybitnych mężów polskich z różnych epok. Każdą z podobizn wykonał inny artysta, dzięki czemu świetlica kluczkowicka otrzymała kolekcję, dającą wyobrażenie o stanie malarstwa portretowego w danej epoce. Udział w wykonaniu zamówienia wzięli prawie wszyscy celniejsi artyści z prof. W. Gersonem, T. Axentowiczem, A. Piotrowskim, J. Ryszkiewiczem, F. Żmułką, R. Okońskim, Z.P. Jasińskim, J.F. Owidzkim i innymi”.

Gorącą orędowniczką stylu zakopiańskiego była Maria Kleniewska. Jej to zasługą było urządzenie biblioteki w Kluczkowicach w stylu zakopiańskim, o czym świadczy korespondencja, jaką prowadziła w latach 1899-1900 z Witkiewiczem. Biblioteka pałacowa mieściła się w tylnym tarasie, tuż za hollem zwanym też świetlicą, pomiędzy salonem i jadalnią. Prace rozpoczęto późną jesienią, w listopadzie i grudniu 1899 roku, a zakończono w marcu 1900 roku. Wykonawcami byli poleceni przez Stanisława Witkiewicza rzeźbiarze-górale: Jan Tatara i Andrzej Gąsienica. Maria Janowa Kleniewska wysoko oceniła pracę górali, pisząc w swoim pamiętniku: „ Szafy biblioteczne wyszły b. pięknie – obecnie w całości nasz styl rodzimy wyszedł pięknie, harmonijnie – nie gorzej, jak dusza sobie przednio wymarzyła”.
Rodzina Kleniewskich przebywała w pałacu do 1942 r. Majątek Kluczkowice został skonfiskowany i przekazany w administracje SS. Kleniewscy wyjechali pośpiesznie do Warszawy, zabierając ze sobą tylko osobiste rzeczy. W 1942 r. przebywali w pałacu żołnierze frontowi Wehrmachtu na rekonwalescencji. Po nich przybył do Kluczkowic oddział ukraiński z żandarmerią niemiecką, stacjonowali tam do 1944. W latach wojennych przebywało w Kluczkowicach wiele rodzin wysiedlonych z różnych części Polski. Z relacji Pana Wojciecha Fudakowskiego ], mieszkającego w Anglii, ( siostrzeńca Wandy Pfeiffer – Kleniewskiej) przebywającego w czasie wojny w Pałacu w Kluczkowicach dowiadujemy się „…. W czasie ll Wojny ,Moja matka wraz z moja siostra, Elżbietą, bratem Markiem i ze mną byliśmy przyjęci w Kluczkowicach na czas wojny gdy nasz Ojciec był zmobilizowany w 1szym Pólku Ułanów Krechowieckich a dom nasz został w “Reich’u” skonfiskowany i oddany Niemcom. Kluczkowice były wówczas ostoją wypędzonych rodzin z kresów zachodnich i wschodnich. Była rodzina kapitana “Daru Pomorza” ,pp K. Maciejowiczow, rodzina płk Dąbrowskiego znanego bohatera walk z Bolszewikami w pierwszej i drugiej Wojnie jak też wiele rodzin innych wojskowych i “wysiedleńców”. W samym dworze były spokrewnione rodziny właścicieli do 1942 r. i przejęcia Kluczkowic przez “SS” na “Schtuzpunkt” do zwalczania czynnego juz wtedy Podziemia. W samym dworze była szkoła powszechna i gimnazjalna dla młodzieży i przed samym zajęciem przez “SS” uprzedzeni będąc przez AK zniknęliśmy rozjeżdżając sie w rożne strony. Moja Matka była zostawiona z siostrą i bratem jako “gospodyni” a ja wraz z kuzynami i nauczycielami przenieśliśmy się do Radachówki k. Warszawy, a rodziny Kleniewskich i spokrewnione ulokowały się w Warszawie…”
Po wyzwoleniu po parcelacji majątku , wyposażenie pałacu uległo rozproszeniu i grabieży. Nie wiadomo co stało się z galerią obrazów ze świetlicy , z wyposażeniem biblioteki w stylu zakopiańskim , jadalni i innych pomieszczeń pałacowych. W 1945 r. Oddział Oświaty Rolniczej Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie zorganizował w Kluczkowicach szkołę pod nazwą „Państwowe Gimnazjum Koedukacyjne Ogrodniczo-Rolnicze”. Szkoła działała do 1952 r. w 1957 powołano Dwuletnią Szkołę Ogrodniczą, w następnych latach powstawały kolejno szkoły zasadnicze i technika. Obecnie w pałacu mieści się Technikum Ogrodnicze przy ZSZ im. Stanisława Konarskiego w Opolu Lubelskim i Muzeum Regionalne. Biblioteka jest jedynym pomieszczeniem pałacu z zachowanym częściowo oryginalnym wyposażeniem wnętrza, oddziaływującym silnie na każdego wrażliwego odbiorcę. W pozostałych pomieszczeniach zachowały się tylko oryginalne sufity, podłogi i drewniane obramówki drzwi i okien.
Za:

  • /foto/9622/9622930m.jpg
    2010 - 2020

www.allegro.pl

Poprzednie: Skała z tablicą pamiątkową Strona Główna Następne: Dom nr 6