Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść

 
 
 
 
Gospoda H. Schneidera (dawna)
20
 
Strażnica WOP Orle
14
 
Kładka dla pieszych (rz. Izera / Karlovský most - CZ) (nowa)
2
 
Droga dojazdowa do stacji turystycznej Orle
9
 
Pomnik szklarzy
2
 
Ścieżka dydaktyczna - Model Układu Słonecznego
13
 
Drogowskaz przy schronisku Orle
2
 
Obóz Służby Pracy Rzeszy nr 4/103 (dawny)
2
 
Leśniczówka Orle
2
 
Schronisko Orle
48
 
Kładka dla pieszych (rz. Izera / Karlovský most - CZ) (dawna)
21
 
Przejście graniczne Orle - Jizerka
3
292
Szklana Huta - Muzeum
2
 
 
 
 
  ID: 547483

Stacja turystyczna Orle (d. osada)

Kolonie Karlstal, Dawna osada i huta szkła Carlsthal (Carlstal; Karlsthal)



Budowa
1754
 
Huta szkła Carlsthal została założona przez rodzinę Preusslerów w roku 1754 i była jedną z najbardziej znanych na terenie Karkonoszy i Gór Izerskich. Znajdowała się w okolicy zasobnej w złoża kwarcu, drewna i wody - podstawowych składników niezbędnych do produkcji szkła.

Według radcy Rolfa Schneckera (opisującego w roku 1765 osadę Carlstal – Orle) w głównym budynku huty usytuowany był piec topniczy przystosowany do pracy 10 hutników - dmuchaczy. Był to piec rusztowy, w którym uzyskiwano ...
Huta szkła Carlsthal została założona przez rodzinę Preusslerów w roku 1754 i była jedną z najbardziej znanych na terenie Karkonoszy i Gór Izerskich. Znajdowała się w okolicy zasobnej w złoża kwarcu, drewna i wody - podstawowych składników niezbędnych do produkcji szkła.

Według radcy Rolfa Schneckera (opisującego w roku 1765 osadę Carlstal – Orle) w głównym budynku huty usytuowany był piec topniczy przystosowany do pracy 10 hutników - dmuchaczy. Był to piec rusztowy, w którym uzyskiwano odpowiednią temperaturę wytopu dzięki spalaniu uprzednio przygotowanego, wysuszonego drewna. Do pieca wstawiano donice ze specjalnej glinki ogniotrwałej, które wypełniane były piaskiem kwarcowym i innymi sproszkowanymi surowcami. Donice posiadały pojemność kilkudziesięciu litrów, a po około 4 - 6 tygodniach były wymieniane na nowe. Przy każdym stanowisku pracował jeden mistrz szklarski z pomocnikiem. Nabierał płynną masę szklaną z donicy na metalowy piszczel, którą modelował do pożądanego kształtu. Następnie hutnik mógł wdmuchać bańkę masy szklanej do drewnianych lub metalowych form czy też uformować szkło bezpośrednio z piszczela.

Karkonoskie i izerskie huty szkła przeżywały lata rozkwitu około połowy XIX w. W hucie Carlstal - zatrudniającej w najlepszych latach około 100 pracowników - wytwarzano różnego rodzaju szkła białe i barwione w masie, warstwowe, filigranowe, szkło „millefiori” - „tysiąca kwiatów”, awenturynowe, rubinowe i w wielu innych kolorach, potem zdobione w warsztatach rzemieślniczych w Szklarskiej Porębie i okolicach. Tam też w roku 1842 została otwarta słynna huta szkła „Józefina”, kontynuująca osiągnięcia huty Carlstal. Wyroby szklane pochodzące ze Szklarskiej Poręby zasłynęły na świecie, szczególnie na londyńskiej wystawie przemysłowej z 1851 r., gdzie korespondent „The Times” stwierdzał:

„Najlepsze i najbardziej interesujące szkła kolorowe z Niemiec to szkła hrabiego Schaffgotscha z Prus. Niektóre z wystawianych eksponatów huty Schaffgotscha są w tym rodzaju produkcji najdoskonalsze na całej wystawie.”

Huta Carlstal-Orle została ostatecznie zamknięta w roku 1890. Jednym z dwóch budynków ocalałych z czasów funkcjonowania huty jest murowany z ciosanego kamienia obiekt dzisiejszej bazy turystycznej „Orle” (drugi to opuszczony dom mieszkalny hutników, stojący na środku osady). „Leśniczówkę” właściciel huty zbudował ok. 1860 roku prawdopodobnie jako miejsce administracji huty. Po jej likwidacji budynek służył służbom leśnym. Także w pierwszych latach po II Wojnie Światowej, była tu leśniczówka. W czasach działalności huty w wieżyczce nad wejściem znajdował się dzwon służący zapewne do wzywania hutników do pracy (kiedy masa szklana osiągała temperaturę umożliwiającą rozpoczęcie produkcji). Mógł być też dzwonem mgłowym wskazującym kierunek wędrowcom i tragarzom szkła w czasie częstej tu niepogody.
Strażnice

W połowie lat trzydziestych przy drodze na Halę Izerską postawiono dwa budynki Grenzschutzu - straży granicznej i służb celnych. Otrzymały one nazwy: „Breslau” i „Glogau” („Wrocław” i „Głogów”). Po aneksji Czechosłowacji w 1938 roku, jeden budynek zajmował Grenzschutz, drugi pracownicy leśni. Od roku 1940 służyły jako dom wypoczynkowy i szpitalny oddział rehabilitacyjny dla żołnierzy Wermachtu. W roku 1945 obiekty osady zajęła Armia Czerwona wysiedlając mieszkańców kolonii Carlsthal do Szklarskiej Poręby. Następnie przekazano je Wojsku Polskiemu. Do roku 1990 stacjonowała tu jednostka Wojsk Ochrony Pogranicza.

Gospoda Schneidera
Nieistniejąca już gospoda prowadzona przez rodzinę Schneiderów stała w miejscu dzisiejszego parkingu. Powstała w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku. Noblista w dziedzinie literatury - Gerhart Hauptmann - w gospodzie Schneiderów (którą często odwiedzał) umieścił początek akcji swojej sztuki „Und Pippa tanzt” („A Pippa tańczy”), napisaną w roku 1905. Schneiderowie dbali o reklamę gospody, drukując i sprzedając pamiątkowe pocztówki z jej wizerunkiem oraz zamieszczając ogłoszenia w lokalnej prasie zapraszające do odwiedzin osady.

(tekst ze strony )
Pokaż więcej Pokaż mniej
 

  • Data: 1878
    komentarze: 0
    Karlstal - huta szkła i gospoda Schneidera.
  • Data: 1880
    komentarze: 0
    Huta szkła Carlsthal w 1880 r.
  • Data: 1890-1910
    komentarze: 0
    Zima w Karkonoszach. Narciarz w okolicach osiedla Orle. Orla nie ...
  • Data: 1897
    komentarze: 0
    Carlsthal pod koniec XIX w.
  • Data: 1899-1903
    komentarze: 0
    Karlsthal - osada Orle [poprzednio dodał: runner° - 2011-11-09 ...
  • Data: 1910-1914
    komentarze: 0
    Nad Izerą: kolonia Orle (gospoda Schneidera), Izera przy Kobylej ...
  • Data: 1910-1915
    komentarze: 0
    Orle, widok od wschodu.
  • Data: 1910-1918
    komentarze: 0
    Gasthaus Carlstal.
  • Data: 1910-1920
    komentarze: 0
    Osada Karlstal. Z widocznych budynków ostał się ino murowany, ...
  • Data: 1910-1920
    komentarze: 0
    Zimowi turyści - w tle, po lewej, budynek nieistniejącej dzis ...
  • Data: 1913
    komentarze: 0
    Gasthaus Carlstal.
  • Data: 1914-1917
    komentarze: 0
    Osada szklarzy i drwali Orle w Górach Izerskich na pocztówce z ...
  • Data: 1915-1916
    komentarze: 1
    Kolonie Carlstal, z której pozostało jedynie schronisko Orle (w ...
  • Data: 1915-1920
    komentarze: 0
    Kolonia Carlsthal (Karlsthal).
  • Data: 1915-1920
    komentarze: 0
    Kolonia Carlsthal (Karlsthal).
  • Data: 1915-1920
    komentarze: 2
    Sommerfrische Kolonie Karlsthal.
  • Data: 1918-1920
    komentarze: 0
    Karlsthal i Gasthaus Schneiders koło Szklarskiej Poręby.
  • Data: 1920-1922
    komentarze: 0
    Letnisko Karlstal.
  • Data: 1920-1930
    komentarze: 4
    Orle - leśnictwo i gospoda Schneidera. W oddali to prawdopodobnie ...
  • Data: 1920-1930
    komentarze: 0
    Kolonie Carlsthal (Karlsthal).
  • Data: 1925-1935
    komentarze: 0
    "Schneiders Gasthaus" - nieistniejąca już gospoda prowadzona przez ...
  • Data: 1925-1935
    komentarze: 0
    Osada Orle.
  • Data: 1927
    komentarze: 0
    Osada Karlsthal koło Szklarskiej Poręby.
  • Data: 1928-1939
    komentarze: 4
    Szklarska Poręba. Zabudowania osady Orle.
  • Data: 1929
    komentarze: 0
    Dawna kolonia Karlsthal.
  • Data: 1931-1935
    komentarze: 0
    Karlsthal z gospadą Schneidera.
  • Data: 1933-1936
    komentarze: 0
    Kolonia Karlsthal/Orle z gospodą H. Schneidera.
  • Data: 1995-02-11
    komentarze: 0
    Schronisko Orle. Za drzewami ukryta dawna strażnica WOP. Sobota, ...
  • Data: 2002-09-29
    komentarze: 0
    Jedna ze strażnic w Orlu.
  • Data: 2006-12
    komentarze: 0
    Dawna osada Carlsthal w Górach Izerskich - droga w kierunku Izerskiej ...
  • Data: 2006-12
    komentarze: 0
    Dawna osada Carlsthal w Górach Izerskich - pochodzące z połowy ...
  • Data: 2006-12
    komentarze: 1
    Dawna osada Carlsthal w Górach Izerskich - pochodzące z połowy ...
  • Data: 2006-12-30
    komentarze: 0
    Schronisko „Orle” – budynki Grenzschutzu - pochodzących ...
  • Data: 2011-08
    komentarze: 1
    Dawna osada i huta szkła Carlsthal. Zabudowania na pierwszym planie ...
  • Data: 2011-09-18
    komentarze: 3
    Była strażnica graniczna " Breslau " z lat 30 ubiegłego wieku. ...
  • Data: 2011-09-18
    komentarze: 0
    Prace artystyczne oparte o budynek Schroniska Orle .
  • Data: 2011-09-18
    komentarze: 0
    Centralnie na fotografii budynek schroniska " Orle " .
  • Data: 2014-05-02
    komentarze: 0
    Dawne budynki Grenzschutzu - straży granicznej i służb celnych ...
  • Data: 2019-05-06
    komentarze: 0
    Fragment ceramiki z logo Gottlieba Schneidera, oberżysty z Orla.
  • Data: 2019-07-20
    komentarze: 0
    Orle - stacja turystyczna.